Tam kadro geldi yine 1. sınıflar. Hava soğukmuş, çamurmuş,  ıslanmakmış, sobada ısınmakmış, her şey mutluluk bu çocuklar için. Havanın soğuk olmasına aldırmadan bir çoğu dışarıda kahvaltı etti yine. Bazıları ise dome’daki sıcaklığa hayır diyemeyip soba yanında yediler yemeklerini. 

Sıra dışı bir tarım yöntemi: Permakültür Doğaya saygılı, kimyasal içermeyen, öğrenmenin ve bilgiyi paylaşmanın önemli olduğu insan odaklı üretim modeli permakültür. Beykoz Öğümce Köyünde Permakamp'ta, permakültürü, tarımsal üretimde iklime bağlı riskleri ve sigorta konusunu masaya yatırdık AXA Sigorta Bireysel Teknik Başkanı Sanem Çıngay ve Permakamp Muhtarı Güneş Savaş Bakış'ın yayın konukları oldu

Bu ay ikinci sınıfların da ikinci gelişi Permakamp’a. Havaların soğuması sebebiyle olsa gerek daha az çocuk var bu sefer. Halbuki soğuk havada da çok eğleniyor çocuklar. Sadece lahana gibi giyinmeleri yeterli; ince ama çok katmanlı. Üşüdükçe üzerine bir katman daha alma mantığıyla giyinseler terlemeyecekleri için hasta da olmazlar.

Az kişi olmanın rahatlığında bu sefer çocuklar. Her alanda defalarca istediklerini yapabiliyorlar. Ama her zamanki gibi planlanmış oyunlardan ziyade, çamur ilgisini çekiyor çocukların. Hiçbir çocuk çamurla ve kumla oynamaktan bıkmıyor.

Bu ayın konusu kompost. İkinci sınıfların şaşırdığı konu çöplerimizle toprak üretebileceğimiz oluyor. Solucanları sevmek de çok keyifli ama soğuk kompost alanında daha çok vakit geçirmek istiyorlar. Durum böyle olunca tabi uğraştılar durdular kahverengi atıklarla yeşil atıkları dengelemeye. Saman taşıdılar, toprak taşıdılar, getirdikleri atıkların üzerine örttüler.

Solucanlar şunları sever ama bunları yemez. O zaman bunlar soğuk komposta. Ama asidik olanları soğuk kompostta daha zor toprağa çeviriyoruz o zaman ne yapacağız? O zaman Bokashi kompostuna yönelmemiz gerekiyor. Bokashi kompostunu da öğrendikten sonra başlıyoruz bokashi serumu hazırlıklarına…

Eğlenerek öğreniyor çocuklar doğada. Sadece durmayı tercih eden bile var. Etkinliğe o kadar boğuyoruz ki çocuklarımızı, Permakamp’a geldiklerinde arada durma ihtiyacı hissediyorlar ya da bazen sadece bir kütük üzerinde dengede durabilmeyi deneyebiliyorlar…

Burada sabahlar sakin ve dingin. Çocukarın eli toprakta, rüzgar yüzlerine vuruyor ferah ferah. Toprak üretebiliyorlar burada ve dünyaya katkılarını olduğunu hissediyorlar. Sadece atıklarını doğru ayrıştrarak bile kendilerinin bu dünyaya faydalı olabileceklerini hissederek ayrılıyor ikinci sınıflar da buradan bu ay…

Esin Kuşluoğlu

11.11.2019

Meşe Palamudu Anaokulu ve Yeniokul’un Hazırlık B sınıfı bugün bizimleydi. Kasım ayının ilk haftası, havalar hiç olmadığı kadar güneşli ve ılık gidiyor. Her ne kadar güneşli ve ılık havaları sevsek de mevsim normallerinin üzerinde seyreden hava durumu aynı zamanda kaygılandırmaya devam ediyor.

İstanbul Bilim Koleji bizimleydi bugün. Bahçe Bozumu günü. Ekim ayının son günü. Gün bizi ılık ve yer yer güneşli harika bir havayla karşıladı. Çocuklar Permakamp’ta bulundukları süre boyunca hava hep böyle güzeldi. Ne zaman servise binip dönüş yoluna düştüler, yağmur başladı. Bugün ılık havanın tadını çıkardık doyasıya, bir başka gün de yağmurun tadına bakarız.

Bugün Sultan Çiftçiliği İlköğretim Okulu ve Tırtıl Anaokulu bizimle beraberdi. Traktör Geldi! Ekim ve Kasım ayları tohumların toprakla buluşma zamanı. Bugün Permakamp’a traktör geldi. Bu bizim için her yıl bu mevsimde olagelen şenlik tadında bir buluşma. Çocuklar büyük bir keyifle izliyorlar traktörü; ardından tarlaya girip tohum atıyoruz hep birlikte. Kurda, kuşa, aşa! Bakla, bezelye, fiğ, yulaf ve arpa tohumları çocukların ellerinden düşüp toprakla buluştu bugün. Yarın ise yağmurlar başlıyor. Büyük heyecanla beklediğimiz bereket yağmurları. Tohumları yumuşatıp toprakla karıştıracak yağmurlar. Şimdi ayrıca kuşların göç mevsimi ve tabii balıkların da J. Yağmurlarla birlikte hızla soğuyacak olan denizlerde de göç başlıyor. Tüm kainat hep beraber kışa hazırlanıyoruz, tatlı sonbahar havasında. Permakamp’ta bir dolu kışa hazırlık işimiz var...

Bu ikinci Permakamp ziyaretleri 1.  sınıfların. Bu sefer kendilerinden daha emin, neyin nerede olduğunu bilen ve daha önce gelmemiş arkadaşlarına yardımcı olmaya hevesli çocuklarla karşılaştık. Tuvaleti bulamayanlara yardım edenler, bulaşık yıkamayı anlatanlar, kedinin nasıl sevileceğini gösterenler, Zip line’dan samana atlamaya korkanları cesaretlendiren arkadaşlar. Biraz daha ortama ayak uydurmuşlardı bu sefer.

Sultan Çiftliği İlköğretim Okulu bizimleydi bugün.Güzel bir sonbahar günü. Ağaçların renkleri iyiden iyiye sarılara kızıllara dönmeye başladı buralarda. Her yerde uçuşan renk renk yapraklar. Arılar bir telaş kış uykusuna hazırlanıyorlar. Göç eden kuşlar semalarımızdan geçip gidiyor. Ilık sonbahar yavaşça çekeleyerek kışı getiriyor.

 Çocuklar pür neşe geliyorlar bu sabah Permakamp’a. Tıpkı cıvıldayan kuşlar gibi. Sayıca kalabalık olduğumuz günlerden biri. Böyle günlerde hemen gruplara ayrılıyoruz. Bir sınıf Seteney’le birlikte orman yürüyüşüne çıkıyor, diğer sınıf ise Permakamp’ta kalıyor. Günlük rutinimize hakim bir sınıf ve yeni bir sınıf var bugün Permakamp’ta. Nükhet Öğretmen’in sınıfı deneyimli, bizimle üçüncü seneleri. Onlar çıkıyorlar orman yürüyüşüne önce. Onlar orman yürüyüşündeyken biz Rabia Öğretmen’in sınıfı ile kampta kalıyoruz. Kampta üç ekibe ayrılıyoruz. Bir ekip mutfağa giriyor, bir ekip bahçe işleri yapmak üzere Mehmet’le oyun alanına gidiyor ve bir diğer ekip de benimle kışlık odun yerleştirme ve yeni kubbe yapının çevresinin düzenlemesi işine girişiyor. Mutfak kültürü Permakamp için hep çok önemli. Ne yediğimizi nasıl yediğimizi çok önemsiyoruz; mevsimine göre gıda tüketmek, fermente gıdalar, atalık usulde kiler üretimi ve tabii mutfak atıklarının dönüştürülmesi. Mutfak ekibi öğlen hep beraber yiyeceğimiz yemeği pişirecek bize. Taze makarna (buna erişte de diyebiliriz ama erişte kurutulup öyle tüketiliyor genellikle), Permakamp yapımı yoğurt, sarımsaklı domates sosu ve sebzeli mercimek çorbası. İki kişilik bir ekip Tolga’yla birlikte çorbaya girişiyor; havuçlar, patatesler, soğanlar ve minik bal kapakları soyuluyor ve dilimleniyor. Mercimek, zeytinyağı, zerdeçal, tuz ve kimyon katılıyor. İçinde yok yok çorbası. Nesrin’le çalışan ekip ise erişte açıp kesiyor. 60 kişiye erişte açmak öyle kolay iş değil elbette. Diğer yandan bahçe ekibi Mehmet’le birlikte oyun alanına kütükler ve dallar taşıyarak bir tırmanma alanı inşa ediyor. Testere, çekiç, çapa, kürek, el arabası, bir dolu aletle tanışıyor çocuklar. Hem tırmanabilecekleri bir yapı inşa ediyorlar hem de bu yapının duracağı zemini düzlemek için toprak taşıyorlar. Onların da işleri çok yani. Biz ise yapımını yakın zamanda bitirdiğimiz mini kubbe yapının çevresini düzenliyoruz. Otları çapalıyoruz ve yol açıyoruz. Küçük bir kış bahçesi yapacağız bu alana. Buraya ayrıca kışın yakacağımız odunları toplayıp istifliyoruz. Aslında buraya gelmeden önce fırının yanına da odun istifledik biraz. Her ekip kendi işine yoğunlaşıp çalışıyor. Sonra büyük kubbe yapıda toplanıyor tüm çocuklar; 20 dakikalık bir açık sınıf çalışması yapmak üzere. Konumuz böcekler, minik canlılar, tohumlar ve su elementi.

 Orman ekibinin dönüşüyle hep birlikte yemeğe oturuyoruz. Yemekler bitince öncelikle atıklarımızı ayırıyoruz. Yemediğimiz yemekler hayvan dostlarımızın kovasına konuyor. Bu kovayı arazinin dışında yaşayan köpeklere sunuyoruz her günün sonunda. Eğer kağıt mendil, peçete falan kullanıldıysa, bunlar kötü çöp kovasına gidiyor. Atıklarımızı ayırmak önemli bir iş bizim için. Atıklar ayrılınca sıra çocukların kendi bulaşıklarını yıkamalarına geliyor. Tüm sorumluluklarımızı yerine getirince serbest oyun zamanı başlıyor. Yapılandırılmamış şahane boş zaman. Çocuklar diledikleri gibi oyunlara dalıyorlar. Saat 13:15 suları tekrar işbaşı. Sabah Permakamp’ta kalan sınıf benimle orman yoluna çıkıyor bu defa. Nükhet Öğretmen’in sınıfı ise Permakamp’ta kalıyor. Önce açık sınıf çalışması yapılıyor bu defa. Konuları “kayaçlar” olduğu için Nükhet Öğretmen bu konudaki kitapları alıyor mini kütüphanemizden ve çalışıyorlar. Açık sınıf çalışmasının ardından yine üç ekibe ayrılıyorlar. Bir ekip elma sirkesi yapmak üzere mutfağa giriyor. Önce sirke yapıyorlar sonra bayat ekmekleri küçük küçük kesip fırınlıyorlar. Bayatlamış ekmeklerin tekrar kullanımı ve elma sirkesi fermantasyonu üzerine sohbetler ediliyor. Tekrar kullanım, atmamak, kendi başına yapmak tüm çalışmaların temelini oluşturuyor Permakamp’ta. Atma dönüştür, geleneksel yöntemleri kullan, kendi kilerini kur. Bir diğer ekip Mehmet’le oyun alanında yapılandırma çalışmaları yapmaya devam ediyor. Olağan marangozluk işleri; testere, keser nasıl kullanılır öğreniyorlar. Bir başka ekiptekiler de Nesrin’le birlikte mısır kabuklarını önce ipe dönüştürüyorlar, sonra da bileklik yapıyorlar kendilerine. Bu çalışma sepet örmeye giriş aslında. Geleneksel yöntemlerle üretmek ve bu bilgileri aktarmak bizim için çok önemli. Ellerimizle üretmek ve dönüştürmek. 

Bu esnada biz de Rabia Öğretmen’in sınıfı ile ormanda yürüyoruz ve hep birlikte korkularımızı dönüştürmeye çalışıyoruz. Kah bağrış çığrış panik kah sakinleşerek. Çünkü yanımızda bizimle yürüyen köpekler var ve onlardan korkan çocuklar. Bugün orman yoldaşımız siyah beyaz, pek yaşlı ve sakin bir köpek. Arazinin dışındaki köpekleri kamptan artan yemeklerle besliyoruz. Biz ne zaman orman yürüyüşüne çıksak bu köpeklerden biri bize keyifle eşlik ediyor; kimi zaman da bir kaç tanesi. Ormanda bir köpek eşliğinde yürümek aslında her zaman daha güvenli; köpek kokusu alan yaban hayvanlar hep uzaklaşıyorlar çünkü. Bu bilgiyi çocuklarla paylaşıyorum. Elbette öyle kolay kabul görmüyor bu bilgi. Sonra durup hep birlikte köpeği inceliyoruz ve köpek beden dili hakkında konuşuyoruz. Bir köpeğin kulakları dik ise ve kuyruğu da yine dik bir şekilde sağa sola hızlı hızlı sallanıyorsa, köpek bizimle dost olmak istiyor demektir veya yanımızda olmaktan mutlu olduğunu ifade ediyordur. Uzun uzun bu konuda konuşuyoruz. Ben gidip köpeği seviyorum; köpeklerden hoşlanan çocuklar da katılıyorlar bana. Siyah beyaz köpek oturuyor ve keyifle kendini sevdiriyor. Bir dolu çocuk tepesinde, ama o kıpırdamadan okşatıyor kendini. Bunu yürüyüş boyunca bir kaç defa tekrarlıyoruz. Saldırgan bir köpeğin vücut dilinin nasıl olacağı hakkında da konuşuyoruz. Sakinleşmek ve köpeği kabullenmek biraz zaman alıyor ama köpeği görüp çığlık çığlığa kaçan çocuklar şimdi köpeğin peşinde ve köpeği sevme telaşındalar. Yola çıkışımızdan bu yana az bir zaman geçmesine rağmen kaygılar yerini dostluğa bırakmış durumda bile. Az önce köpekten korkanlar köpek biraz uzaklaşsa hemen peşine düşüp yetişme telaşındalar şimdi. 

Orman yürüyüşümüzün ortalarında geniş bir çayırlığa geliyoruz. Bu çayırlıkta çobanlar da oluyor; koyunlar, keçiler, kuzular, oğlaklar, inekler ve mandalar... O yüzden çayıra hayvanları ürkütmeden girmek gerekiyor. Hayvanların yanından sakince geçip ilerdeki boş alanlarda başlıyoruz koşturmaya. Geniş çayırlıklar büyük neşe veriyor insana, ve koşma arzusu. Koşanlar, oyun oynayanlar, yere yatıp kocaman gökyüzüne bakanlar. Keyfimiz yerinde. Sonra bir araya gelip “Yağ satarım bal satarım” oynamaya başlıyoruz. Biz böyle koca bir daire olup yere oturunca inekler bizi merak ediyorlar ve yavaş yavaş yanımıza gelip çevremizde dolanıyorlar merakla... Uzun uzun çayırda kaldıktan sonra dönüş yoluna çıkıyoruz. Dönüş yolumuz geliş yolumuzdan farklı. Yolda bir yılana rastlıyoruz, hayvancık korkudan kuyruğunu bırakıp kaçıyor, kuyruk ise refleksif hareketlerle kasılmaya devam ediyor. Yılanlar avcılarını hep bu yolla kandırıp kaçarlarmış. Kuyruk bize kalıyor ve uzun uzun inceliyoruz. Ardından küçük bir yamaçtan tırmanıp bir tepeliğe varıyoruz. Önümüzde harika bir manzara var, ayaklarımızın altında kekikler. Sonra dönüş yolu başlıyor. Önce Permakamp’a dönüyoruz, sonra okula.

Güneş Savaş 

Anakent koleji 3 sınıflar “Öğretmenimiz Doğa” programı kapsamında Permakamp’ta çalışma yaptılar bugün. Geçen yıldan bir sınıf büyümüş olarak kapıdan girer girmez kendini belli eden bir bilmişlikle geldiler. Nerede ne yapacaklarını planlamışlardı. Aralarında yeni arkadaşları vardı. Onlar ise şaşkın şaşkın söylenenleri takip etmeye çalışıyorlardı. Kahvaltı soruları az, tuvaletin yerini bilen, sabah kahvaltı etmeden gelmiş, ve ben konuştuğumda susmaya hazırlanmış bir guruptu.

YÖM Okulları’ndan 3. Sınıflar bizimleydi bugün.Açık havada birlikte geçireceğimiz uzun bir dönemin ilk buluşmasıydı bugün. Hava keyifli bir sonbahar havasıydı. Ama daha nicelerinde bir araya geleceğiz Permakamp’ta. Yağmuru, rüzgarı, serin kış günlerini karşılayacağız önce; ardından tatlı yağmurları ile yine bahar gelecek. Bu süreçte pek çok değişimi gözlemleyeceğiz; hem kendimizde hem de doğada. Mesela böcek ve köpek korkusu, çamur ve kirden duyulan rahatsızlıklar... Bunlar tanıdık olduğumuz ama adım adım ardımızda bıraktığımız duygular olacak zaman içerisinde. Bugün kimi alışkanlıklarımızı değiştirmeye başladık bile. Kimi kaygılarımızla yüzleşip onları sıkı sıkı tutmayıp bırakabileceğimizi bile gördük. Serbest Gezen Çocuklar ekibi olarak kendimizi kolaylaştırıcı olarak tanımlıyoruz. Öğretmen değiliz, eğitmen veya rehber değiliz. Belki biraz doğa akıl hocası diyebiliriz kendimize. Mümkün olduğunca elvermek ve destek olmak işimiz.